CẢM XÚC VỀ BÀI THƠ “MÙA HOA VỐI” của Vũ Đan Thành

Phong Doxuan‎:

CẢM XÚC VỀ BÀI THƠ “MÙA HOA VỐI” của Vũ Đan Thành

Đêm hoài niệm quá xa
Tưởng cũng đã nhạt nhòa trong miền ký ức
Bao nhiêu năm rồi niềm sâu thẳm đã đi qua
Những mùa hoa
Cây vối nở cạnh ao nhà
Trong đêm em vẫn thấy màu hoa màu trắng
Những cánh hoa nhỏ xíu em không bao giờ quên
Cái ngày ấy anh học trên em một lớp

Em ở đầu làng
Anh ở mãi cuối thôn
Có cây vối nghiêng nghiêng bên bờ ao đầu ngõ
Cửa sổ em nhìn ra
Chỉ mỗi đoạn ngắn thôi mà
Cả làng có mấy người đi học cấp ba

Anh không ở gần nhưng ngày nào cũng đi qua ngõ
Cây vối cạnh nhà em
Mùa hạ nào hoa vẫn nở…
Tối tối mẹ thường ra khóa cổng trước sân nhà
Con gái lớn cứ để lông bông rồi khổ đấy
Nhưng mẹ ơi mẹ quên không rào thật kỹ
Nên hoa vối trắng bên bờ ao hương nhè nhẹ
Vẫn se sẽ đi vào bên cửa sổ nhà em
Cây vối ngả bên bờ ao bao nhiêu năm mẹ biết
Từ hồi mẹ về đây hoa vối đã đơm đầy
Giữa mùa hè mùi hương hoa lạ lắm
Bao đêm đầu mẹ có ngủ được đâu
Em chẳng biết tình cờ bao nhiêu bận
Tan học về anh đi qua đầu ngõ nhà em

Em rẽ về nhà
Cành vối ngả về anh…
Rồi có một đêm không trăng
Đúng bóng hình anh như đứng chờ ai ở đó
Mấy đêm liền
Chẳng hiểu tại sao
Em lại chạy ra nhờ ban tối
Anh leo giúp hái giùm em chùm lá vối non
Để nấu nồi nước vối ngày mai cho bố mẹ làm đồng
Trong đêm tối em vẫn nhận ra nụ hoa vối trắng
Bối rối lạ lùng khi anh chạm tay em
Em chạy vội về nhà
Mẹ bước nhanh ra khóa cổng

* * *

Thời gian trôi…
Anh đã vào trường quân sự tận Sơn Tây
Rồi năm sau em vào một trường sư phạm ở tỉnh nhà
Dịp nghỉ hè vào những đêm trăng chưa tỏ
Em và anh thường gặp nhau tại đó
Anh dường như chưa có lần nào anh ngỏ ý
Hoa vối cũng lặng im như em hồi đó
Chỉ một lần em bất chợt gọi khẽ tên
Anh!
Rồi gục đầu vào vai anh … hối hả…
Em nhớ rõ tiếng tim mình đập mạnh
Mình bắt đầu yêu nhau từ đó phải không anh
Đã bao lần mình hẹn nhau vào những đêm không trăng
Để nghe tiếng lòng mình thổn thức
Để nghe rõ trái tim mình cùng đập
Có biết đâu biết rằng nhịp đập phải chia đôi…

* * *

Ngày anh ra trường em chờ anh lâu lắm
Hai năm trời anh đi xa rất xa
Em đã là cô giáo dạy gần nhà
Có một đêm chợt nghe lòng mình thổn thức
Như là mình sẽ thức trọn đêm nay
Như có bóng ai mờ…
Trong đêm không trăng sao ấy
Gốc vối như là có anh đang đứng đợi
Em bần thần chân bước vội vào đêm
Nhưng đâu phải anh đó chỉ là người đàn ông khác
Đã nhiều lần chặn đường em rồi hỏi
Đã nhiều lần tìm đến trường học để đòi quen
Em gượng gạo đành nhờ hái giúp
Nắm lá vối già cho mẹ hơ lửa bóp chân đau
Người đàn ông bỗng ôm ghì em thật chặt trong lòng
Giây phút nhớ anh em như đã lịm đi tích tắc
Mùi hoa vối trong đêm khiến em bừng chợt tỉnh
Bỗng nhận ra anh cũng vừa đến… đứng từ xa

Anh!
Chừng như đang có tiếng đập mạnh trong tim mình
Em đẩy nhanh người đàn ông ra khỏi
Và chạy vội về gục đầu vào chiếc gối
Thêu những hình hoa vối nở nghịch mùa
Vẫn bên đường
Một bóng hình người đàn ông
Anh đã chết lặng trong đêm hôm ấy…

Nước mắt anh ộc tràn đầy hai hốc mắt
Đêm đen nhẹm giấu cho anh một giây phút yếu hèn
Anh quay bước … bước chân người lính…
Còn bóng người đàn ông thứ hai kia không hiểu gì ngơ ngác
Chỉ mình em biết rằng anh người mà em hằng yêu
Anh đã khóc
Đêm nay…

* * *
Mùa hạ sắp tàn không có gió heo may
Mấy năm sau anh không một lần quay trở lại
Tình yêu đầu anh đã trút cạn cả cho em
Không lấy lại và không bao giờ anh nhận lại
Chỉ đơn giản một điều
Em hiểu cho anh
Trong tình yêu anh đã dành cho em ngày đó
Không có lời nào gọi là tha thứ ở trên môi
Em cũng biết rằng em cũng đâu có lỗi
Đó chỉ là phút giây bối rối dại khờ
Em không thể nào nói lời xin lỗi được
Em đã căm ghét một người đàn ông trong đêm ấy
Và đã ngóng mong anh quay lại biết chừng nào
Đã mấy mùa hoa vối nở bên ao…

* * *

Thời gian trôi…
Hoa vối rụng ven đường
Em cô giáo dạy trường làng
Cũng phải cần tìm cho mình một nơi chốn ấm êm
Để mùa đông vơi bớt đi một chút lạnh lùng
Em biết rằng anh rồi cũng cần một ngôi nhà nhỏ
Có người vợ hiền và những tiếng trẻ thơ
Thời gian trôi bao nhiêu năm rồi ta không nhớ
Bao nhiêu mùa hoa vối nở bờ ao
Xin người hãy cứ coi là ở nơi đó
Có một tình yêu chưa bao giờ ta ngỏ

Và mối tình đầu chưa hề nói chia ly…

 

Bây giờ tôi mới thấy mình thật hạnh phúc khi trong suốt quãng đời thơ ấu được bố tôi cho tiếp xúc với vẻ đẹp cuộc sống qua thơ Nguyễn Bính, Nguyễn Nhược Pháp, Tản Đà. Cho đến bây giờ trong tôi vẫn ngút ngát một hình ảnh cô gái dệt lụa lỡ một cuộc tình đêm hội rồi trở thành bất tử trong thơ tình lãng mạn Việt Nam trước 1945.

 

Mình em lầm lụi trên đường về
Có ngắn gì đâu một dải đê

 

Một lần nữa những chuyện tình ở quê lại tái hiện trong thơ. Chuyện tình thời “Cận a còng “@” trong “Mùa hoa vối” của Vũ Đan Thành.
Chuyện tình của chàng trai cũng rất quê, rất mộc mạc, êm êm như quê ấy:

 

Những mùa hoa
Cây vối nở cạnh ao nhà
Trong đêm em vẫn thấy màu hoa màu trắng

 

Chuyện cây vối nở hoa là chyện của luân hồi muôn thủa. Nhưng cái bất thường báo hiệu “Trời trở gió” ở đây chính là:

 

“Trong đêm em vẫn thấy màu hoa màu trắng”

 

Nếu chính gốc dân “Băc Bộ” thì ai cũng biết, hoa vối luôn lặng lẽ và bị quên lãng bên bờ ao vắng vẻ. Ấy vậy mà trong đêm, em vẫn nhìn hoa vối mà còn thấy cả màu trắng của hoa?  Có phải em đã ngân ngấn tuổi biết thương biết nhớ. Ồ đẹp chưa! Tình chưa! Thơ chưa! Cái bất thường xuất hiện rất duyên:

 

Cửa sổ em nhìn ra
Chỉ mỗi đoạn ngắn thôi mà
Cả làng có mấy người đi học cấp ba

 

Tới đây, tôi lại bồi hồi để tay lên ngực, lấm bẩm vần thơ của Nguyễn Bính

Nhà nàng ở gốc cây mai trắng
Trên xóm mai vàng dưới đế kinh

 

Rất quê, rất nuột nà. Cái ngọc ngà của em còn là sự “Để mắt coi” của mẹ. Hòa vối cứ vô tình “Trắng trong đêm” Mà mẹ thì…”Tối tối mẹ thường ra khóa cổng trước sân nhà”
Nhưng cái nuột nà của em gái quê lại còn là khối tình cứ ngấp ngến, cứ làm ngơ cái khóa cổng của mẹ mà vươn ra với tiếng gọi yêu đương muôn thủa.
Nhưng mẹ ơi mẹ quên không rào thật kỹ
Nên hoa vối trắng bên bờ ao hương nhè nhẹ
Vẫn se sẽ đi vào bên cửa sổ nhà em

 

Thả hồn vào câu chuyện, ta bất ngờ thấy Vũ Đan Thành cũng bối rối khi dùng “Hoa vối” để đóng vai trò của “ANH” hay của “EM” nữa.
Nguyễn Du viết:

Tình trong như đã mặt ngoài còn e

Đan Thành cũng rất hay khi anh nhận thấy và đưa vào thơ:

 

Em chẳng biết tình cờ bao nhiêu bận
Tan học về anh đi qua đầu ngõ nhà em
Em rẽ về nhà
Cành vối ngả về anh…

Và thế là bùng nổ. Đó là cái chạm tay, đó là lần nhờ hái nụ vối và sự giao thoa của hai trái tim. Nhưng chuyện tình ấy đẹp và ngời lên nết trinh nguyên trong trắng của đôi trai gái còn bởi tiếc lạch cạch khóa cổng của mẹ.
Trong đêm tối em vẫn nhận ra nụ hoa vối trắng
Bối rối lạ lùng khi anh chạm tay em
Em chạy vội về nhà
Mẹ bước nhanh ra khóa cổng…

Không gian thơ sâu lắng êm đềm, nhưng chất chứa một cảm giác chông chênh, buồn buồn , như báo hiệu một sự thật buồn – như có đám mây của người thứ ba.
Vâng! Chuyện tình đẹp như pha lê tuyết trắng ấy cũng đã thành bất tử bởi sự không thành. Có điều sự không thành nghẹn ngào ấy – với Đan Thành không phải là sự phản bội, cũng chẳng phải tính ích kỷ nhỏ nhen hay có kẻ âm mưu trục lợi như cái thời yêu kiểu A còng “@” thời nay. Đó là nhân duyên, đó là chuyện tình muôn thủa, chuyện đời muôn thủa.
Nhân vật thứ ba mà Vũ Đan Thành chỉ mặt đặt tên, len vào cuộc tình của anh đâu chỉ là một con người bằng xương bằng thịt cũng đợi bên gốc vối.

 

Như có bóng ai mờ…
Trong đêm không trăng sao ấy
Gốc vối như là có anh đang đứng đợi
Nhưng đâu phải anh đó chỉ là người đàn ông khác
Đã nhiều lần chặn đường em rồi hỏi
Đã nhiều lần tìm đến trường học để đòi quen

 

Nếu chỉ có thế thì đâu còn là thơ đan Thành nữa. Kẻ thứ ba đầu tiên đó chính là cái sự thật trớ trêu. Sự xa cách của lẽ đời.
Anh đã vào trường quân sự tận Sơn Tây
Rồi năm sau em vào một trường sư phạm ở tỉnh nhà

 

Đó là bản năng khát khao yêu và được yêu của tuổi thanh xuân như nụ hoa khát sương mai, khát tia nắng sớm.

 

Có một đêm chợt nghe lòng mình thổn thức
Như là mình sẽ thức trọn đêm nay
Như có bóng ai mờ…

Và thế là …..

Mùa hạ sắp tàn không có gió heo may
Mấy năm sau anh không một lần quay trở lại…

 

Và thế là…… Xuân Phong buồn quá, buồn đến độ, không viết được nữa. Nhưng trong tâm hồn Xuân Phong vẫn lấp lành một mùa hoa vối chưa bóc tem.

Xuân Phong,  27 –  01 – 2015

 

 

Cùng chia sẻ bài viết này

Facebook