Đó là 17 bài thơ, viết về các nhà thơ nhà văn: Xuân Quỳnh, Hàn Mặc Tử, Nguyễn Du, Nguyễn Bính, Thakagi Xivankara Pillai (Ấn Độ), Nguyễn Khuyến, Vũ Hồng Quân, Hồ Xuân Hương, Bùi Giáng, Việt Phương, Nguyễn Công Trứ, Trần Tế Xương và Thanh Tùng (Tiếp theo)
9. Thu đơn côi
Vũ Đan Thành
(Viết cho thi hào Nguyễn Khuyến)
Ông thả chiếc cần câu mùa thu
Ao sâu lặng lẽ những ưu sầu
Tứ thơ chìm xuống không gian lắng
Nhịp buồn trĩu nặng nỗi hoang phiêu.
Nước biếc non xanh cần câu trúc
Lòng son thanh bạch nỗi thương hoài
Mùa thu câu cá nào đâu cá
Hồn mắc trong hồn thu đơn côi.
Tôi thấy ông ngồi câu mùa thu
Cá không muốn cắn sao ngồi mãi
Hay bởi hồn thu lòng khắc khoải
Bên bờ ao vắng dạ buồn tênh…
.
10. Tiễn biệt bạn thơ
Vũ Đan Thành
.
(Kính tặng linh hồn bạn thơ Vũ Hồng Quân)
Thôi thế đành thôi chiều ly biệt
Bài thơ dang dở biết nói sao
Chín suối ngậm cười hồn thơ khóc
Một nén nhang trầm thảng thốt bay.
Tiễn biệt chiều nay bạn có hay
Khúc nhạc nao lòng như cỏ may
Chỉ những lời thơ không thể chết
Đời người một chiếc lá vàng thôi.
Thế là một khắc vụt trôi ngay
Bùi ngùi đưa tiễn bạn lòng ơi
Còn nhớ khi buồn bình thơ họa
Nâng chén tiêu sầu đâu thấy vơi.
Tiếng khèn đứt đoạn cơn gió gọi
Bài thơ đưa tiễn nén trong lòng
Người đã đi rồi thơ còn mãi
Giữ lại mấy lời cơn gió bay…
.
11. Ngẫm thơ Hồ Xuân Hương
Vũ Đan Thành
.
Cũng vì cấm đoán mà ra
Thơ phú của bà mới được nổi danh
Rằng hay châu Mỹ La tinh
Khỏa thân thoải mái khoe mình xốn xang.
Ai ai cũng thể hở hang
Chả ma nào màng bóng gió đẩy đưa
Thơ bà sang đó chỉ thừa
Quê ta ngặt quá thơ bà lên ngôi.
Ngẫm người mà thấy thương thôi
Phê bình bí bách khen hoài ngợi ca
Dòng thơ đặc sắc nước nhà
Cũng do cấm đoán cởi ra mặc vào.
Trời Tây tranh vẽ nuy – đơ
Nào ai lạ lẫm ngu ngơ như mình
Thích tình thời ắt có tình
Đâu như xứ Việt của mình nghiến răng.
Chữ trinh gìn giữ trăm năm
Thơ tình nữ sỹ hỏm hom đen ngòm
Chềnh ềnh rạo rực đùi non
Tức thời ngất nghểu con chim chào mào.
Những bài thơ ấy tự trào
Đang còn lưu giữ tự hào nước Nam
Rằng người nữ sỹ đa đoan
Nâng lên cạp váy rộn ràng khách thi.
Thơ này mang tới châu Phi
Người ta chẳng thấy rằng hay nỗi gì
Mấy ông hồi giáo cười khì
Một mình bốn vợ việc gì nỉ non.
Cái gì để đói chả ngon
Cái gì ăn vụng chả hơn mứa thừa
Hồ Xuân Hương vốn chả vừa
Dám khoe rốn đẹp ngửa ra tềnh hềnh.
Chắc thời e thẹn núp mình
Hở hang chả dám trúc xinh then cài
Nếu mà phân tích hơi dài…
.
12. Nghĩ về thơ Bùi Giáng
Vũ Đan Thành
Nghĩ về thơ Bùi Giáng
Chợt lòng buồn mênh mang
Cả đời say câu chữ
Chuyến đò đời quá giang.
Để câu thơ khất thực
Lang thang miền cõi tục
Quên mình khách thi nhân
Nhớ chi thơ nát mục.
Nhớ cho lòng ngắt đắng
Mơ màng chi trăng suông
Lê thân tàn rách nát
Ngắm chiều màu dần buông.
Hồn bay trùm nết chữ
Quặn lòng hoang thi tứ
Nhịp buồn sao miên man
Khách thơ tình lữ thứ.
Mải mê chuốt lời thơ
Nào đâu một hững hờ
Mà giấc mơ tắt lịm
Mắt nhìn hồn bâng quơ.
Ngỡ cuộc tình đói rách
Chèo thuyền thơ lau lách
Giấu niềm đau u hoài
Ôi tình đời trắng bạch.
Bước cô đơn triền miên
Bóng chập chờn ẩn hiện
Đuổi thơ vào muôn kiếp
Ai đã từng hóa điên…
.
13. Những vần thơ chân thực
Vũ Đan Thành
(Nhà thơ Việt Phương, tác giả tập thơ nổi tiếng “Cửa mở”- Người từng có 53 năm làm thư ký cho cố thủ tướng Phạm Văn Đồng, vừa mất ngày 6 – 5 – 2017, thọ 89 tuổi)
Tôi ít đọc thơ ông
Nhưng được nghe người ta kể lại
Có những vần thơ sống mãi
Là của ông
Đã đi qua (không phải khói lửa) thời gian.
Ông chưa từng bước chân qua bom đạn ngút ngàn
Để viết những bài thơ thuộc trường phái
Ngợi ca người chiến sỹ
Ông chỉ là một kẻ sỹ
Trong màn trướng
Trộm viết thơ.
.
Sau khi hoàn thành những bài nghị luận
Sửa những diễn văn
Để những nhà lãnh đạo cấp cao
Cầm trong tay
Đọc giữa chốn công đường.
Thơ ông viết
Mấy khi niêm luật
Trữ tình chắc ít thôi
Bàn giấy trắng tinh khôi
Nhưng thơ ông mới là điều chân thực
Mới chính là của ông
Thương hiệu
Một nhà thơ.
Của những trở trăn của bao triệu người cơ cực
Mong chờ cuộc sống ấm no
Những vần thơ ông
Đập vào cửa sổ
Của những thành trì cổ hủ giáo điều
Những căn phòng các lãnh tụ vẫn ngủ yên.
Họ không hiểu
Hay đang đắm chìm trong mê mải
Nghĩ đến thiên đường hoang tưởng
Đang bội thực với những chiến công hiển hách
Của triệu người đã nằm xuống bởi chiến tranh.
Những câu thơ
Viết những điều chân lý rành rành
Mà chẳng mấy ai đã nhận nổi ra
Những vần thơ chân thực
Chẳng xa hoa
Của ông
Vẫn ngấm vào cuộc sống.
.
Như nước trên ruộng đồng của người cày người cấy
Những vần thơ kia
Đã có thể vào tù
Như bao bài thơ khác
Trong thế cuộc
Tất cả các nhà thơ đều đồng thanh ca hát
Ông buồn rầu thơ lại nghĩ ngợi miên man.
Ông vừa bước chân đi xa
Mấy hôm nay
Đất trời không nóng gắt
Để tiễn đưa nhà thơ
Hơn là đưa tiễn một chức sắc phẩm hàm.
.
Những diễn văn không còn ai đọc nữa
Những nghị luận câu từ đã nhàm chán bởi lê thê
Nghề thư ký riêng thường dành đàn bà đẹp
Nhưng những vần thơ đi qua tháng năm vẫn chân thành chan chứa
Thời mở cửa hồi đó vẫn của ông…
.
14. Đọc thơ Nguyễn Công Trứ
Vũ Đan Thành
“Kiếp sau xin chớ làm người
Làm cây thông đứng dưới trời mà reo” – Nguyễn Công Trứ.
Mới hay ngông cũng thật hay
Nhời thơ ủy mỵ tiếc thay nhạt lòng
Mai rồi dám uốn bẻ cong
Tình thơ dựng ngược xù lông trợn trừng.
Ai người thiên hạ nổi xung
Hay còn có kẻ tay vung vẫy vùng
Xưa kia bao đấng anh hùng
Ngày nay thỏ đế mượt nhung hàng đàn.
Thơ không uất hận ngút ngàn
Chỉ mơ giải thưởng tụng đàn miên man
Mới hay ngông đã lụi tàn
Còn lời sáo rỗng biển tràn bọt tan.
Tung câu thơ trắng xin hàng
Cho đời lạt lẽo sóng tràn biển trôi
Về thôi nhặt mẩu thơ rơi
Đời còn hay
Dưới gầm trời – thơ ông.
.
15. Bên mộ Tú Xương
Vũ Đan Thành
“Vẳng nghe tiếng ếch bên tai
Giật mình còn tưởng bóng ai gọi đò” – Câu thơ trên bia mộ cụ Trần Tế Xương.
Vị Xuyên hồ nước nơi đây
Cuối hè nắng rụng bóng cây mơ màng
Gió như xòa tóc miên man
Bên hàng cây cọ lan lan mặt hồ.
Dừng chân se sẽ nấm mồ
Tú Xương an nghỉ vần thơ tạc lời
Nào đâu tiếng gọi đò ơi
Tiếng con ếch vọng bời bời bên tai.
Vị Xuyên chiều lắng dần phai
Câu thơ thảng thốt bóng ai xa mờ
Choàng như vút một cơn mơ
Tấm khăn xếp, bóng lững lơ áo dài.
Người sao bên ấy tuyền đài
Hay còn nhắn nhủ mực mài sang tôi
Chợt như lạnh thoáng bồi hồi
Hay đâu rằng đã lặng ngồi một thôi.
Vị giang gần đó có trôi
Tưởng thời gian đã ngưng rồi phút giây
Ta chưa kịp nén nhang bay
Mà như vần đã trao tay gửi lời.
Thành Nam hôm ấy có người
Phố đông dạt bước chiều rơi ngõ lòng
Đời như một cuộc thong dong
Thơ là đọng lại nhớ mong một lần…
.
16. Mơ gặp Tú Xương
Vũ Đan Thành
Chiều hôm dạo bước bên hồ
Xa không nào thấy nhà thờ đổ chuông
Vị Xuyên men lối vấn vương
Bước chân bất chợt tìm đường ghé thăm.
Mồ không sương khói chiều tàn
Dừng chân bia mộ đôi hàng câu thơ
Tú Xương an nghỉ ven hồ
Chiều sao mặt nước lững lờ nào hay.
Lặng thầm sao tựa gió lay
Lim dim chợt thoáng sương bay ngỡ ngàng
Nào đâu thoang thoảng mùi nhang
Mà như thiêm thiếp mơ màng canh hai.
Thấy người mặc áo thâm dài
Đầu choàng khăn xếp tay mài mực nghiêng
Rằng còn một chút tình riêng
Xòe tay nhỏ một giọt thiêng rơi vào.
Thoáng như ẩn hiện lao xao
Tỉnh ra chợt ngỡ giọt nào mồ hôi
Chiều sao lạnh gió bồi hồi
Giật mình vừa thiếp ngủ ngồi một thôi…
17. Về một thời hoa đỏ đi xa
Vũ Đan Thành
(Vĩnh biệt nhà thơ Thanh Tùng, người đã viết lời cho bài hát “Thời hoa đỏ” vừa qua đời ngày 12 – 9 – 2017, hưởng thọ 83 tuổi)
Ai chả có một thời mùa hè hoa phượng đỏ
Ai chả từng một lần nghe bài hát nhớ không quên
Ai chả từng đến trường những ngày nắng lửa
“Thời hoa đỏ” một thời từng xa vắng chia ly
Ngày ra trường rưng rưng trên bờ mi
“Thời hoa đỏ” một thời ta tiếc nhớ
Nốt nhạc nào đưa hồn người dìu dịu đến ngân nga
Những mùa hoa nở trong đời bất diệt
Câu thơ ông tạc nên những tượng đài
Thuở đi xa không bao giờ xa mãi
Những hình hài bông hoa đỏ cứ rơi rơi
Bài hát ấy
Đã đi qua cả thời chiến trận
Qua bao nỗi nhọc gian khó
Thuở nhớ nhung
Người lính chiến đổ gục mình trong bom đạn
Ngỡ như mình đang nằm gối đầu lên một sắc đỏ màu hoa
Ta từng đi qua
Thuở sinh viên những tháng ngày dài đói lả
Vẫn xao lòng
Bao mùa hạ tiếng ve ran
Không dám cầm tay em bước dưới hàng cây phượng đỏ
Nắng ngập tràn
“Thời hoa đỏ” tiếc giùm ta mùa hạ
Tôi tiếc cho một người thơ vừa bất chợt
Mới giã từ…
…………………………………………