(Ảnh st)
CHÙM THƠ VIẾT VỀ NGƯỜI ĐÀN BÀ
1. Người đàn bà hát ca trù
Vũ Đan Thành
(Viết cho nghệ nhân Quách Thị Hồ)
Người đàn bà hát ca trù
Lạc điệu
Giọng buồn quyện đêm thâu đặc quánh
Khách phong sương lác đác
Dở dương
Còn đâu kẻ phong tình nghiệp chướng
Mê tiếng đàn bỏ cuộc trăm năm
Khách giang hồ biền biệt ly tan
Nào ai muốn ngó nghiêng tình kỹ nữ
Lời ca cũ kỹ nhạt màu
Tiếng đàn chẳng thể nói thay đời cô phụ
Đêm nay ai nâng tiếng ca trù trong đêm vắng
Lời ca buồn không đỡ nổi trái tim sầu
Người cố níu cuộc tình dâu bể
Nào thấy đâu
Mặc khách tao nhân
Ai ngăn lại không cho gió sương dội
Có tiếc chăng một di sản não nề
Người đàn bà hát lời ca trù ủ ê
Lạc điệu
Trong đêm buồn giọng ca u hoài ấy
Giai nhân lữ khách nào đâu để gợn chút gió sương…
.
2. Người đàn bà cô độc
Vũ Đan Thành
Trong lời nói của một người cô độc
Thường tẩm nọc độc
Chỉ muốn gọi người khác – kẻ ngốc
Còn mình là
Siêu sao…
Người đàn ông hay người đàn bà cô độc
Luôn thấy trong đầu mình
Độc nhất
Duy nhất
Number one.
Người đang ông hay người đàn bà cô độc
Thích núp mình bóng tối
Cười gằn
Người đàn ông hay người đàn bà cô độc
Còn hay thích những điều nanh nọc
Và tìm mọi cách ngóc đầu lên để cao hơn kẻ khác.
Bất chấp
Người đó ngày ngày
Đứng một mình riêng lẻ
Chẳng biết cuộc đời có tẻ nhạt
Hay không?
.
3. Người đàn bà hát
Vũ Đan Thành
(Viết tặng chị Khánh Ly)
Người đàn bà ấy
Chắc đâu còn son trẻ
Hay đã dãi dầu mưa nắng cõi trần gian
Người đàn bà ấy vẫn hát đơn ca
Những bài Trịnh Công Sơn
Thiết tha
Đã đi qua
Bao năm tháng.
Tôi không quen
Và cũng chưa hề gặp mặt
Chỉ biết lời ca ấy ngút ngàn
Vi vu nhớ miên man mùa hạ trắng
Như một cõi đi về biển nhớ hư vô
Tiếng hát đã đi qua từng ô thời gian cửa sổ
Qua những cuộc chiến chinh
Từng thân phận những kiếp người
Và tình yêu không bao giờ tắt lụi trong tim.
Tiếng hát ấy
Hôm qua dừng chân Hà Nội
Người đàn bà hát những lời ca chưa bao giờ vội
Về những kiếp người đau đau nhớ thương ơi
Có những nỗi buồn nào trần gian trĩu nặng
Tôi không hề quen cũng như chưa gặp mặt bao giờ
Chỉ biết tên bà
Ca sỹ Khánh Ly.
.
4. Người đàn bà luống tuổi
Vũ Đan Thành
Người đàn bà luống tuổi
Ngồi đếm những bóng hình bồng bềnh trôi qua trong đời
Nhiều lần
Thấy vẫn thiếu
Một người đàn ông
Dáng dong dỏng xương xương
Mái tóc phong sương với nụ cười hiền hậu.
Lần ngỏ lời yêu đầu còn run rẩy bối rối ngập ngừng
Khiến con tim người con gái là cô như muốn nổ tung lên đêm ấy
Người đàn ông nói vội lời yêu thương rồi không quay trở lại
Đã là đàn ông mà sao anh cứ phải ngại ngùng
Không!
Người ấy không thể nào trở về để nhận câu trả lời của cô bạn gái
Người con trai đã vội khoác chiếc áo màu xanh lên biên ải chốn sa trường
Hồi ấy…
Những người đàn ông đến sau đều từng trải chai sạn đến lầm lỳ
Cô nào đâu mong đợi
Chỉ chờ mãi người đã ngỏ lời hẹn ước trăm năm
Đó anh ơi!
Cô gái trẻ kia đã đợi chờ đến khi mình thành người đàn bà luống tuổi
Tự bao giờ…
.
5. Người đàn bà xa lạ (1)
Vũ Đan Thành
Người đàn bà trong bức họa nói gì?
Mà ngoảnh mặt quay đi
Không!
Nàng đang im lặng nghĩ suy
Người đàn bà ấy đang nghĩ gì?
Trong bộ cánh màu xám chì lơ đãng
Đôi mắt buồn lãng đãng nét kiêu sa
Thành phố như mờ xa
Sương sa hay đang tuyết lạnh nhạt nhòa
Nàng hãy nói điều gì để người đời chờ đợi mãi
Ivan Nicolaevich Kramskoi!
Sao ngài cũng không chú thích thật rõ ràng
Để cho trần gian dấu hỏi
Đôi mắt người đàn bà buồn hay vui?
Nàng đang nhớ nhung hay đang khắc khoải chờ đợi?
Mà nụ cười sớm tắt lịm bờ môi
Ẩn ý gì trong gam trắng màu vôi vắt sau vành mũ dạ
Có phải ngài Ivan Kramskoi
Người họa sỹ
Đang ngồi phía trước dặn dò
Tất cả những đoán mò
Sai bét…
Đơn giản thế mà bao người không hề biết
Người đàn bà đẹp đẽ kiêu sa khi đã được thả hồn vào
Rồi chớp mắt…
Rồi bỗng chợt nhận ra trước mặt
Người họa sỹ nghèo rách rưới vẫn còn cầm chiếc bút lông
Thất vọng khôn cùng
Nàng
Người đàn bà xa lạ đã quay đi!
(1) Tên của một bức vẽ nổi tiếng, được vẽ năm 1883 của họa sỹ người Nga, Ivan Nikolaevich Kramskoi.
.
6. Người đàn bà bên cửa sổ
Vũ Đan Thành
Người đàn bà ngồi bên cửa sổ
Thức hay là đang mơ
Người đàn bà đang đọc những vần thơ
Không như ngày nào còn ngồi đan cài khuy áo…
Người đàn bà không đi xuống phố lao xao
Hình như là đang nhớ
Gió dừng lại lắng nghe từng nhịp thở
Dài hơn nỗi mong chờ và những vần thơ…
Người đàn bà ngồi bên cửa sổ nhìn cái bóng mơ hồ
Hững hờ?
Đợi chờ?
Từng chiếc lá rơi lặng lẽ dưới bóng đèn đêm mùa đông huyền ảo…
Những tia sáng đèn chùm con phố phất phơ
Nhạt nhòa ánh trời sao
Gió lạnh nao nao
Đêm rụng thẫn thờ và nhớ…
Người đàn bà đang ngồi bên cửa sổ
Đếm những từ và câu chữ của bài thơ…
.
7. Người đàn bà phố huyện
Vũ Đan Thành
Người đàn bà phố huyện
Bán hàng xén từ lâu
Lặt vặt, kim, chỉ khâu
Hàng họ bày kín chỗ
Người đàn bà mặt phố
Rất ngại về nhà chồng
Nhà có mặt tiền rộng
Lại con gái độc đinh.
Chẳng rời cha mẹ mình
Học hành vừa đủ thôi
Gian hàng xén một thời
Người mua lẻ đông lắm.
Bán từ cái hộp tăm
Măng, miến, lạc, kẹo, đường
Mắm, muối, sữa, lọ tương
Rượu, bánh, trứng, xà phòng.
Bút, mực, nến với nhang
Cả đồ chơi con trẻ
Bán nhiều nên bán rẻ
Mỗi thứ lãi ít thôi.
Dần tích tiểu thành đại
Khéo ăn và khéo nói
Người mua đã quen rồi
Vui lòng khi khách lạ.
Chả thấy bà ấy chán
Bán hàng nuôi cha mẹ
Ba chục năm bán lẻ
Nào buôn tàu bán bè.
Phố huyện xưa vắng thế
Giờ đâu mấy đổi thay
Bởi những gian hàng ấy
Bao năm trời vậy thôi…
.
8. Người đàn bà và gam màu hoàng yến
Vũ Đan Thành
Người đàn bà đẹp
Dịu dàng
Từng nét dịu xinh…
Đang cười một mình
Khi nghĩ về những anh chàng ngốc nghếch
Và một người đàn ông dại khờ
Ngỏ một lời yêu.
.
Câu thơ nào đâu biết nói điêu
Khi viêt về những người đàn bà đẹp
Thích những gam màu áo dạ hội nắng hoàng hôn…
.
Người đàn bà chưa kịp thoa nét môi son
Nàng vẫn đẹp
Làn tóc nhẹ xoăn bâng quơ lòa xòa xuống má thắm
Nụ cười duyên.
Tình chỉ đẹp khi đang còn cố kiếm tìm
Những câu chối từ bẽn lẽn
Tình bơ vơ khi chân đã bước xa rồi
Tình là bồi hồi trong những lời thơ thôi nhé
Là luyến lưu khi bất ngờ gặp gỡ rồi chia xa
Tình của những lứa đôi xa xôi
Hay dang dở.
.
Người đàn bà chuyện trò ngày hôm đó
Mặc một bộ đồ hoàng yến nắng hoàng hôn
Ánh rộn ràng sang trọng nét kiêu sa
Có còn đâu thiết tha niềm ngóng đợi
Chỉ mỗi màu áo vàng vẫn còn trong bảng lảng
Phía hoàng hôn vời vợi
Chiều nao…
.
9. Người đàn bà tứ tuần
Vũ Đan Thành
.
Người phụ nữ ấy bước đi trên đường
Đang vấn vương hay là đang suy nghĩ
Về những điều có phải không, đã cũ
Khi hoàng hôn rủ bóng cuối trời xa…
.
Người phụ nữ không còn người ôm bó hoa
Thân chinh mang những đóa hồng, đến tặng
Để tháng ba le lói một nụ cười
Chỉ còn lại từng yên lặng phút giây.
Người phụ nữ tuổi trạc tứ tuần
Khoác trên người một bộ đồ màu đêm
Bấy lâu nay nụ cười trên môi không hé mở
Bước chân thẫn thờ, đi về phía…
Không đợi chờ không một áng mây trôi
Người phụ nữ ấy đi qua đó thôi
Đang bước tiếp trên đường đời lỡ nhịp
Để một tiếng thở dài hắt lại, phía sau lung.
Người phụ nữ đang đi, về phía ấy
Nơi một người cũng đã ra đi
Nơi một người cũng đã đi xa
Tháng ba… tháng ba… chia xa…
Khuất xa, phía về phía cuối chiều tà
Những đợt rét gió lạnh lùa còn sót lại
Người phụ nữ tứ tuần đi chậm lại
Người đàn bà góa bụa mấy năm thôi.
.
10. Người đàn bà ngoài tuổi bốn mươi
Vũ Đan Thành
Người đàn bà ở cái tuổi sau bốn mươi
Có (hay còn) gì mà phải giấu
Thời gian như một gã đi buôn hàng lậu
Thuộc đường rồi còn giấu giếm mãi làm chi.
Người đàn bà đã sải bước dài quá xa tuổi xuân thì
Chưa già
Vẫn trẻ
Những khi buồn còn khe khẽ hát ca.
Người đàn bà ngoài bốn mươi mùa hoa
Vẫn còn muốn thoa chút kem hồng tươi lên cho má thắm
Vẫn ngượng ngùng cổ kiêu ba ngấn
Liếc nhìn ai.
Người đàn bà sau tuổi bốn mươi
Xin em đừng chớ ngại
Nấn ná mãi làm gì
Nấn ná mãi làm chi.
Chỉ có những người đàn ông nhát gái
Mới phải ngập ngừng
Giây phút
Ngắm nhìn thôi.
Người đàn bà bước qua tuổi bốn mươi
Nỗi niềm bánh tẻ
Nhìn mùa trăng lẻ bóng
Bỗng thấy buồn…
.
11. Người đàn bà chải tóc
Vũ Đan Thành
Người đàn bà chải tóc trước hiên nhà
Không có gì vội vã
Vừa ngước nhìn con phố vắng đằng xa
Ngày cuối sớm tuần chủ nhật tinh mơ.
Người phụ nữ tứ tuần đâu còn như bông hoa vừa chớm nở
Vẫn chưa già nhưng đâu còn son trẻ
Nét bần thần hờ hững bóng ngày qua
Người đàn bà đưa tay không điệu đà chải chuốt.
Khẽ dướn người vòng ra phía sau chiếc lược
Chải vào bên trong những sợi vừa mới buông
Người đàn bà chải làn tóc rối
Mím môi hay đang định nói điều gì.
Phố ban sáng cuối tuần lưa thưa người qua lại
Tay chải mãi tóc vẫn dài đong đả
Người đàn bà qua rồi tuổi bốn mươi nét ngài còn đằm thắm
Nhưng mệng không còn khe khẽ hát như xưa.
Những lọn tóc đen dài như tỏa buông lõa xõa
Im lìm như còn đang ngái ngủ… đêm qua…
.
12. gười bán toòng ten đầu ngõ
Vũ Đan Thành
Cô hàng ngày dong ruổi chiếc xe hàng đi qua ngõ
Từ từ chầm chậm bánh xe
Nhạc bolero từ chiếc loa phát ra cũng nhẹ nhàng
Gánh hàng rong
Ngày nào cũng vậy.
Không quá sớm
Muộn thôi
Hôm nay ngày thứ bảy
Chiếc xe vừa lăn qua
Đầu gõ nhỏ nhà tôi.
Mọi người nơi đây ai cũng biết cả rồi
Người phụ nữ đơn thân
Thuê một căn phòng trọ
Ngày lại ngày cô kiếm sống
Vậy thôi.
Những đồ chơi trẻ con treo lủng là lủng liểng
Kim, chỉ, dầu xoa, xà bông, bật ga, kính, bút
Gương, lược, cắt móng tay, móc khóa, dây lưng
Xi đánh giày, ví da, nước hoa, que thử thai
Bao cao su, bóng bay, túi nilon, diêm, tăm tiếc
Thuốc nhuộm tóc, thuốc hôi nách, dầu gội
Cả bả chuột, diệt ruồi, diệt gián và kiến mối.
Dường như bao nhiêu li ty thứ ở trần đời
Giá các mặt hàng cũng rẻ một chút thôi
Ai mua cô nào đâu nói thách
Những ngày mưa rào
Hay mưa phùn lách nhách
Chiếc xe mới được nghỉ lăn.
Cô chắc ba nhăm hoặc có thể đã gần bốn chục
Giọng nói cũng hiền hòa
Bởi ảnh hưởng những lời ca
Cô vẫn thường chít khăn ngang mặt
Giữ nắng sạm làn da
Hay không muốn được nhận ra chả biết.
Chuyến hàng hôm nay
Chắc là không nhiều khách
Ngày rằm họ mải lên chùa
Chắc là qua chiều trưa
Chuyến xe
Quay lại.
Tôi thỉnh thoảng về quê
Không mấy khi mua hàng toòng ten khuyến mại
Những bài nhạc đồng quê
Vặn to vừa phải
Lan dài khắp nẻo ngõ đường quê…
.
13. Người đàn bà gặp hôm qua
Vũ Đan Thành
Nàng hoang dã
Không, ban đầu tôi tưởng thế
Hay có phần nào bồn chồn
Chút lơ đãng bờ mi
Nàng nói gì hay thầm thì hay bí hiểm
Ý nhị
Lạnh lùng
Kiêu hãnh
Đôi môi.
Nàng xưng tôi
Bằng những thanh âm chuẩn mực
Thời trang mực thước
Đàng hoàng
Đoan trang
Đĩnh đạc
Không yểu điệu liễu dài phấn và son tha thướt
Không gợi tình gợi dục
Các người mẫu
Xi nê.
.
Người đàn bà xem chừng hơi mạnh mẽ
Dáng dấp tự tin
Không e lệ
Nhu mì
Người đàn bà dáng vẻ hiện đại
Khâc xưa rôi
Thời chân quê thả dài mái tóc
Ngát mùi hương bồ kết. Người đàn bà xem chừng hơi mạnh mẽ
Dáng dấp tự tin
Không e lệ
Nhu mì
Người đàn bà dáng vẻ hiện đại
Khâc xưa rôi
Thời chân quê thả dài mái tóc
Ngát mùi hương bồ kết.
.
Nàng đang mải mê với điều gì
Nào ai biết
Nàng sở thích những gì
Cũng chẳng hay
Buồn và vui không biết
Nàng đâu cần hình thể
Giãi bày
Nàng chắc độ tuổi chừng ngoài ba nhăm
Tôi đoán vậy
Chiều không gió bay
Nhẹ lay lay
Tôi nhìn nàng qua mái tóc.
Sóng tình
Phăng phắc
Lặng thinh
Hình như nàng không hề khóc bao giờ
Những câu thơ tả về nàng
Làn tóc phiêu hoang
Không cần thiết
Vẻ tự tin
Lãnh đạm
Không buồn…
.
14. Người đàn bà năm mươi
Vũ Đan Thành
Người đàn bà kể cả khi ngoài 50 chưa có gì là thảm họa
Vẫn tung tăng sâu bít vô tư
Mắt vẫn lừ, lườm và liếc
Vẫn còn nuối tiếc chẳng nguôi ngoai.
Người đàn bà kể cả khi đã ngoài 50 tuổi
Đừng tự dằn vặt mình
Cứ dốc bầu tâm sự nhé
Cho đêm đừng gãy khúc.
Đời dẫu có là chén rượu nồng cay
Vẫn cứ cần những đắm say
Đừng sầu não
Vui lên đi xuân vừa mới qua thôi.
Người đàn bà 50 nên nghĩ những điều thực tại
Bớt những gì ảo diệu
Mơ màng
Bớt đi chút phấn son hào nhoáng.
Đêm muộn màng
Giấc mơ trôi lang thang trong miền nhung nhớ
Chi bằng chạm ánh mắt ấy bờ môi
Đâu cần nói điều gì nghĩ ngợi.
Ai đang đợi ta bên góc phố dưới lùm cây
Ta muốn nắm bàn tay choàng lên bờ vai áo
Cho lao xao
Đêm mùa hạ tự tình.
Chẳng nghĩ ngợi điều linh tinh trông ngóng
Phía bên kia công viên
Từng hàng cây mờ lơ đãng
Kìa đang dần như vắng bóng cặp tình nhân…
.
15. Người đàn bà và giấc mơ dĩ vãng
Vũ Đan Thành
Người đàn bà nào đã thuộc về anh
Nên giấc mơ không thật
Người đàn bà chỉ ngủ gật
Gối đầu
Vẩn vơ…
Người đàn bà và cơn mộng mỵ bơ phờ
Ngồi buồn nhìn theo cơn gió thổi
Giấc mơ đi rồi
Chỉ còn trống vắng
Sầu bi…
Người đàn bà gói lại thời khắc biệt ly
Vẫn cố ôm ghì
Dĩ vãng
Chiều đang dần buông
Chạng vạng
Mây mờ…
Những lời thơ vu vơ
Những cuộc tình lỡ dở
Dòng sông
Con nước
Đầy vơi…
Người đàn bà gối đầu lên giấc mơ chơi với
Nhớ hay là đang quên
Chưa biết
Quên sao mơ bỗng lại vẫn
Quay về…
.
Người đàn bà gối đầu lên câu thơ
Ngủ thiếp
Mơ về
Một
Giấc mơ
Xa…
Người đàn bà gối đầu lên câu thơ
Giấc mơ đi qua
Hẫng hụt
Cảm xúc vụt tan dần
Những ngày tháng trôi nhanh…
.
16. Người đàn bà và sóng
Vũ Đan Thành
Người đàn bà trước sóng
Có mãnh liệt trào dâng
Hay âm thầm lặng lẽ
Mặc sóng cả vỗ tràn.
Người đàn bà đoan trang
Khép mình vào lễ giáo
Một ngày kia trắng áo
Xõa vai gầy mong manh.
Người đàn bà sức mạnh
Không núp trong điệu đàng
Người đàn bà phiêu lãng
Với sóng ầm ào thôi.
.
Người hôm qua chưa gặp
Dám xô bờ nhớ nhung
Có bước tới tận cùng
Khi trong lòng khao khát.
.
Sóng biển không biết hát
Chắc chỉ dịu dàng thôi
Từng lớp sóng đưa nôi
Dịu hiền trôi theo gió.
.
Biển từng cơn sóng nhỏ
Tan vào mãi trùng khơi
Giây phút ấy bồi hồi
Thế thôi chiều mộng mỵ.
.
Sóng xô bờ giây lát
Sóng tình lại lùi xa…
18. Người đẹp hão huyền
Vũ Đan Thành
.
(Chỉ là chòng ghẹo các người đẹp chút thôi mà…)
Người đẹp trắng bóc
Thường tự xuýt xoa làn da ngọc ngà
Dáng hoa
Thướt tha
Kiêu sa
Lả lướt
Nàng có uống rượu đâu mà nhìn nàng ngỡ như người đang say khướt
Bước đi rung lắc nhún nhẹ
Vẻ mặt ánh mắt yểu điệu kiêu kỳ
Thục nữ ơi
Thời đại @
Thời đại 4.0 đến rồi
Nào mấy ai còn chơi vơi cách điệu
Huyễn hoặc vừa vừa thôi
Nhấm nhỉnh đủ độ thôi
(Kể cả các thi nhân vài ngàn bài thơ đâu đã là cái rốn của vũ trụ)
Đàn ông giờ chẳng có nhiều thời gian rảnh
Xin nàng đừng chảnh mảnh
Dù không chanh chua chỉ là ngọt lịm
Đừng vội tưởng mình đã ngự trị ở trong tim
Đừng lim dim huyễn hoặc
Mở ngoặc
Đừng lơ đãng đáp lời
Hoặc đối lời bằng những câu cộc lốc
Chẳng thể đốn tim ai
Những người đẹp
Cách điệu
Trang đài
Kể cả tóc dài đi chăng nữa
Yểu điệu lại kiêu sa
Đã lùi xa vào hậu trường của vũ đài giai nhân tuyệt sắc
Đừng tự huyễn hoặc mình
Đánh mắt
(Bằng ánh mắt)
Lim dim…
.
18. Người đẹp với thơ tình
Vũ Đan Thành
Mấy mươi năm… đường lối
Lòng dạ còn trung trinh
Dăm năm thả thơ tình
Hình như đang… xập xệ.
.
Gái xinh lo chồng ế
Người đẹp mãi phấn son
Bóng dáng còn quá ngon
Lo chi thành bà lão.
Nàng Bân nhờ may áo
Mà tên mới nổi đình
Em cứ thả thơ tình
Cho tôi nằm ốm bẹp.
.
Sao muốn đi đường hẹp
Nếu thơ chạm vào nhau
Cái lưng đang nhức đau
Biết đâu không mỏi nữa.
Những ai chưa lần hứa
Mới là người đáng tin
Những gì muốn kiếm tìm
Ngay cạnh bên… chẳng biết…
………………………………………………