- Cội nguồn
Vũ Đan Thành
Khi mẹ sinh ra ta
Cha còn đang cày ruộng
Chợt như nghe tiếng khóc
Cha vội chạy về nhà.
Niềm vui làm vỡ òa
Khơi nguồn từ ta đó
Cha nuôi ta hạt lúa
Mẹ cho bầu sữa tiên.
Ta lớn như mầm cây
Mẹ từng ngày chăm bẵm
Cha bồng trên vai áo
Cho ta nhìn trời cao.
Ta thấy đàn én chao
Là mùa xuân đến đó
Trời cho ta ngọn gió
Cùng tia nắng ngọt lành.
Lúa gọi bánh chưng xanh
Trăng lưỡi liềm đầu tháng
Em đôi môi mọng ngọt
Anh nồng nàn yêu thương.
Cội nguồn là quê hương
Mẹ cha nuôi khôn lớn
Dù muôn phương muôn ngả
Đừng quên nhé cội nguồn.
- Thị xã ngày nao
Vũ Đan Thành
Thị xã Hải Dương hồi ấy…
Sắp qua thời bom rơi chiến tranh
Những tiếng bom vang cả canh khuya
Từ phía cầu Phú Lương lối đi vào thị xã
Vẫn vọng về trong tôi đứa trẻ tuổi mười hai.
Tôi nhớ qua ngã tư Đông Thị
Công viên Đu Đủ cạnh hồ Bơi
Trường tôi học đi theo chiều chênh chếch
Trường Hồng Quang nhìn qua một khúc sông
Hai bên bờ cỏ xanh màu ngan ngát
Thị xã bấy giờ màu vôi trắng phai phai.
Rạp Công Nhân phố Tuy An ngày ấy
Chiếu những phim màu chiến đấu của Liên Xô
Rồi những đêm văn công dòng người chật cứng
Chen nhau đứng xem sân vận động trung tâm
Đoạn đường vòng đi qua cây cầu Cất
Hai hàng cây xà cừ thân cây to hơn một người ôm.
Mùa hè ngủ lim dim trong vòm lá
Tiếng ve kêu át cả tiếng đạp xe
Đường mười bảy chạy qua về quê ngoại
Vào những dịp tất niên hay mùng hai tháng chin
Các nẻo đường đều đổ về ngã sáu ngã năm
Những chùm bóng bay đung đưa trên hè phố
Những con đường xe đạp rộng thênh thang.
Thời gian trôi đi sao nhanh đến vậy
Mười tám tuổi tôi chia tay thị xã
Vác ba lô lên đường vào biên giới Tây Nam
Quê cha tôi An Giang giặc thù đang tàn phá
Ngày ra đi tôi đã nhớ rất nhiều
Một nửa buổi chiều ngồi bên hồ Bơi
Với cô bạn học
Chẳng biết nói điều gì hôm ấy
Chỉ biết rằng năm sau cô ấy vào trung cấp trường y.
Tôi đã đi qua suốt cuộc chiến Tây Nam dài hồi ấy
Rồi trở về cùng gia đình
Đã vào quê nội ở An Giang
Cuộc sống lại gian nan với những người lính chiến
Quá lâu rồi tôi không trở lại miền quê xưa
Thị xã giờ đây đã là thành phố
Với những con đường tôi không thể kịp nhận ra.
Tôi đứng nhìn xa xa hàng cây chiều gió thổi
Bên hồ Bơi cũng quá khác xưa rồi
Phía Tam Giang những nẻo đường còi xe náo nhiệt
Vẫn có một thị xã Hải Dương ngày nào
Bâng khuâng mãi trong tôi…
- Xóm nhỏ
Vũ Đan Thành
Xóm yên bình
Bên đồng lúa bình yên
Ngày lại ngày
Sáng nay đàn chim gọi
Thân quen thế sao sớm nay lạ thế
Gió nấp mình
Trong những giọt sương mai
Có tiếng ai
Bước chân dài xóm vắng
Se se lạnh lúa đương thì con gái
Xanh bạt ngàn em
Ôm ấp
Mối tình tôi…
- Đất đồng chiêm
Vũ Đan Thành
Đất đồng chiêm
Đồng chua nước đọng
Lúa đổ mọc mầm bão tháng sáu tạt qua
Ruộng mạ chiêm
Tháng Giêng
Tháng Chạp
Hứng gió chiều cơn giá lạnh cuối mùa đông
Người ra đồng
Chân lạnh cóng rét run
Đất quê tôi đồng chiêm ngày xưa đó
Bờ xôi
Ruộng mật
Nào có đâu nhiều
Mỗi nhân khẩu một hai sào cấy hái
Mỗi nóc nhà dăm mười miệng ăn
Ngày hợp tác xã quê tôi…
Đất đồng chiêm
Cũng oằn mình lên theo luống cày bươn chải
Gặt xong vụ lúa mùa đất mới kịp nghỉ chút thôi
Những đàn trâu sứt mũi bước đi rồi
Lũ trẻ chăn trâu chúng tôi bấy giờ đã thành người luống tuổi
Còn tụi trẻ bây giờ đâu còn có thời gian
Chỉ tròn xoe mắt đọc những câu thơ chăn trâu đuổi bướm cạnh hàng rào
Đất đồng chiêm
Đã dạy tôi tay cầm cái cào cái cuốc
Gieo hạt mầm bó từng bó mạ non xanh
Đất đồng chiêm dạy tôi buộc bánh chưng xanh
Cho thơm lừng mỗi chiều ba mươi tết
Cánh đồng lúa xanh rờn mọc lên trong gian khó
Níu chân bao người đi xa
Đất đồng chiêm đã bao nhiêu mùa vàng trĩu hạt
Bao nhiêu mùa một nắng hai sương
Thân cò tháng ba lặn lội
Và những lớp người từng lớp đã đi qua
Tháng năm trôi
Năm tháng dẫu nhạt nhòa
Vẫn đậm trong tôi những cánh đồng nhấp nhô mô rạ
Những ngôi nhà mái gianh liền kề và những đụn rơm khô
Bàn tay tôi như vẫn còn dày bởi những đêm đập lúa
Nước da vẫn màu bánh mật ngày mùa
Đất đồng chiêm quê tôi một thuở
Bất chợt vọng về năm tháng đã đi qua.
- Cô gái thôn Luồi
Vũ Đan Thành
Đồng chiêm cây lúa tháng giệng
Căm căm cây mạ buốt nghiêng nửa người
Em là cô gái thôn Luồi
Sáng nay đi cấy thay người đi xa.
Người đi xa đến tháng ba
Bỏ cả lễ hội giêng hai của làng
Người đi sao cứ vội vàng
Để cho cây lúa chạnh lòng nhớ nhung.
Đồng quê em vẫn thủy chung
Mặc ai buôn bán gió sương xứ người
Đồng chiêm cây lúa làng Luồi
Tốt tươi cũng bởi tay người chăm nom.
Bao nhiêu giá lạnh sớm hôm
Miệng em khẽ hát tay ôm mạ mềm
Giời sinh ra cánh đồng chiêm
Ra giêng đi cấy mạ chiêm thay người.
Em là cô gái thôn Luồi
Tình em ngóng đợi ngời ngời sắc xanh
Đồng chiêm cơn gió mong manh
Có cô thôn nữ tuổi xanh yêu đời.
Em là cây lúa xinh tươi
Em tặng anh nhé nụ cười đồng chiêm.
- Hoa xoan tim tím quê mình
Vũ Đan Thành
Quê mình tim tím hoa xoan
Tháng ba nở rộ áo voan treo cành
Mưa xuân thoang thoáng lộc xanh
Hoa xoan nở đó bao nhành xinh tươi.
Quê mình gieo cấy xong rồi
Người đi trẩy hội hoa rơi vào lòng
Đường làng ngõ xóm lượn vòng
Hoa xoan rụng xuống ven đường chân quê.
Muốn nhờ mai mối đem về
Sợ ai chẳng muốn theo về thì sao
Nhà anh ở mãi làng Cao
Mê em nên cứ sà vào làng Hương.
Hôm nay lại gặp trên đường
Hoa xoan đẹp thế sắc hường lung linh
Hoa xoan giả bộ làm thinh
Cánh hoa tim tím quê mình xinh không.
Mấy lần mẹ cũng bảo rằng
Quê mình đẹp bởi đôi hàng cây xoan
Màu hoa tim tím dịu dàng
Tháng ba hoa đẹp nhất làng là em.
- Về cùng tuổi thơ tôi
Vũ Đan Thành
Tôi bước đi về nơi đâu
Về tận cùng một nơi xa lắm
Về bao năm tháng tuổi thơ tôi
Về những điều vô tư của thời trai trẻ
Về một chiều hè đã tắt tiếng ve ngân
Về một bóng hình người thiếu nữ
Lướt qua cuộc đời tôi những tháng năm trôi.
Tôi muốn quay về nơi tuổi thơ mong nhớ
Những buổi chiều cùng tụi bạn trai đi bắt cá ao đồng
Cả lũ chúng tôi mình trần quần đùi cộc lốc
Mỗi đưa tay cầm nơm và đeo giỏ bên hông
Đầu trần nắng cháy xém nhám đen từng khuôn mặt
Cả bọn toét miệng cười từ đầu làng lối xóm
Bọn con gái chăn trâu nhìn chúng tôi cởi trần
Khoái lắm nhưng mà chẳng kịp chạy theo xem.
Tôi muốn quay về với tuổi thơ tôi
Sáng đến trường chiều vác riu đi đùn tép
Ven dòng sông Đào bé tẹo tèo teo
Nước sông trong veo toàn mầu rêu xanh và tóc tiên lơ lửng
Nhưng con tép riu có màu đen hơn nước
Những con tôm càng nhảy lách tách thật vui tai
Có cả những con cua càng quắp tay đau lắm
Thi thoảng bắt được cả con cá trê đen.
Gần cuối chiều cùng mấy đứa bạn nối khố mới trở về
Có bận mang ra đường bán cho khách ngang qua
Một chị ở làng bên chừng chỉ hơn dăm tuổi
Mấy lần đạp xe qua thấy rẻ bèn mua…
Rồi bao lần đi móc cua đào ếch
Mãi những cánh đồng không mông quạnh ở tít xa
Đi từ mờ sáng…
Cả những đêm đi cất vó dưới trăng khuya
Gần sáng về cá vẫn còn tươi nguyên trong giỏ
Mớ cá nào ngon mẹ thường mang ra chợ bán.
Rồi cái năm cuối cấp ở trường làng
Lũ bạn học cứ thi nhau gán ghép
Chế mình với cô bạn học ở đầu thôn
Bởi nhiều lần bắt gặp nhau hò hẹn cuối sân trường
Cô bạn gái có cặp má bầu bầu xinh xinh lắm
Mái tóc mượt đen dài cứ vắt vẻo phía sau lưng
(Hơn hai năm sau lấy chồng lúc nào chả cho tôi biết
Khi bấy giờ tôi đã lên thành phố học cấp ba
Rồi cô gái theo người chồng đi xa…)
Mùa hè cuối cùng ở lớp học trường làng cũng đã đi qua
Tiếng ve mãi ngân dài trong nắng hạ
Tan trường rồi chưa bớt tiếng ve kêu
Bọn con trai có đứa nào nhớ dai như mình không thế
Sau buổi học cuối cùng cả lớp tan như đàn chim bay
Giờ gặp nhìn nhau cả bọn vẫn buồn cười…
- Người về lễ hội Đình Tâng
Vũ Đan Thành
Ta về lễ hội Đình Tâng
Mồng bẩy năm ngoái mà không thấy người
Mỗi người một chốn một nơi
Nhớ nhau ước hẹn cái hồi tháng giêng.
Đền Vàng Phủ Ngọc Đình Tâng
Gia Xuyên quê lúa người không trở về
Xuân về lễ hội tình quê
Tìm trong ký ức tóc thề ngang vai.
Có lần chờ mãi tháng hai
Vào mùa lễ hội ngóng ai chẳng về
Dẫu rằng bao nỗi bộn bề
Ta vẫn còn nhớ hương quê chúng mình.
Dẫu rằng xa cách bóng hình
Làm sao quên được mối tình khi xưa
Ta cùng người ấy tránh mưa
Góc đình vắng ngắt gió lùa rét run.
Cái hồi tim đập chân run
Làm cho ai vẫn cứ luôn giật mình
Cái hồi tiếng trống thùng thình
Chờ tan lễ hội chúng mình tìm nhau.
Thế rồi tình đã nhói đau
Đến giờ mình vẫn gặp nhau ngại ngần
Đường về lễ hội cũng gần
Mà sao không thể một lần nữa thôi.
Tết này lễ hội người ơi
Đình Tâng Phủ Ngọc ai người chớ quên.
- Thơ ngày tiễn mẹ
Vũ Đan Thành
Đưa mẹ về phía cuối trời
Quay về đã mất mẹ rồi mẹ ơi
Trời kia ngăn ngắt xa xôi
Đất miền sâu thẳm mẹ tôi khuất rồi.
Từ đây con đã cút côi
Mẹ đâu còn nữa mẹ ngồi ngóng con
Những khi xa mẹ mỏi mòn
Con gần cho mẹ thấy hồn nhẹ nâng.
Ngày đưa tiễn bố bâng khuâng
Con còn nhỏ dại nên không biết buồn
Ngày nao nước mắt mẹ tuôn
Dường như có một nỗi buồn cuộn dâng.
Hôm nay cuối ngả con đường
Sao mẹ chẳng lỡ đoái thương một lần
Hôm nay nấc nghẹn ngàn lần
Con của mẹ đó thất thần hỡi ôi.
Từ nay con mất mẹ rồi
Từ nay con đã thành người mồ côi…
(Ảnh st)